szmirek-smirek ocenia opowiadanie OBVERSES
Pierwsze wrażenie (8,5/10)
Pierwszy
szablon był trochę inny, ale pamiętam go jak przez mgłę i nie jestem w
stanie powiedzieć, czy mi się podobał bardziej, czy mniej.
Teraz
na pewno panuje tu wiosenna atmosfera, co sprawia, że dłużej chcę być
na Twoim blogu. Popracuj jednak nad jakością graficznych elementów -
zaokrąglone brzegi nagłówka aż biją po oczach uciętymi pikselami. Sam w
sobie nagłówek wywołuje we mnie miłe odczucia, gdyż nie widzę na nim
miliarda zegarków, mostów czy innych kiczowatych zdjęć kwiatów.
Przyjemny dla oka pyszczek, ciekawa obróbka zdjęcia oraz z wyczuciem
wtopiony napis tworzą prosty, ale atrakcyjny nagłówek.
Kolorystyka sprawia, że nie ma problemu z bolącymi oczami.
Te
Twoje "przeciwieństwa" po angielsku napytały mi wiele biedy. Przede
wszystkim dlatego, że przez tydzień nie mogłam dostać się do Ciebie na
bloga, złorzecząc na Onet, a w ogólnym rozrachunku okazało się, że byłam
do pewnego momentu pewna, że "obverses" to tak naprawdę "obverseRs".
Wyraz raczej nie przyciąga mojej uwagi i powiem Ci (już po
przeczytaniu), że te kontrasty powinny być przez Ciebie bardziej
uwypuklone w opowiadaniu lub kilka razy powinnaś nawiązać do odczytania
wydarzeń w życiu Jas jako do kontrastów.
Treść (22,5/30)
a) zaciekawienie czytelnika
Już
na początku, gdy przenosiłam sobie tekst z Twojego bloga do Worda,
zwróciłam uwagę na fakt, iż na początku spotykamy się z zapisem dat na
wstępie do każdego nowego dnia, który opisywałaś, potem jednak z tego
zrezygnowałaś. Proszę o konsekwencję.
Początek
(ten prawdziwy, nie prolog) wita mnie tak strasznie okropnie... Ja
bardzo dużo czytam blogowych opowiadanek. I naprawdę jestem nimi
przeżarta na wskroś. Trudno znaleźć tu coś rzeczywiście wartościowego,
jeśli jest się wciąż głodnym nowego. Ale podczas szukania wiele się
widzi. I uwierz mi, motyw rozpoczynania opowiadania od: „dzień jak co
dzień, ale dla mnie inny” pojawia się bardzo często. Za często. A
początki są naprawdę ważne, mówią czytelnikowi, jak wielką wagę
przykłada autor do tak zwanego „powitania”.
Kolejny
szczegół, który powala mnie na ziemię już na początku, to fragment: „Od
teraz powinien mi się kojarzyć tylko z jego okropną, ociekającą fałszem
buźką. Nie mówię, że nie był przystojny, bo był… i to jak! Nie bez
powodu nie mogłam oderwać wzroku od jego miękkich warg i migoczących
piwnych oczu.” Już ze względu na samą konstrukcję tego motywu powinnaś
go omijać szerokim łukiem. Też jest zużyta jak przemielona kanapka. U
Ciebie dodatkowo zastanawia mnie jedno: opisujesz buźkę jako okropną,
ociekającą fałszem. Ale opisujesz to w kontekście tego fałszu: okropna,
bo fałszywa. Ani przez moment nie pomyślałam, że mogło Ci chodzić o
urodę faceta. Aż tu nagle pojawia się sprostowanie. Sprostowanie,
którego to konstrukcja tak bardzo mnie zniesmaczyła. I wyjaśnienie, że
chłopak był taki cudowny, taki piękny. Słownikowo poprawnie wykonana
idealizacja, gratuluję. I równie perfekcyjny brak oryginalności.
Gdybyś
wyrzuciła ten początek, to znaczy zastąpiła go czymś innym niż „mój
niezwykły dzień by Mala”, a także usunęła nieszczęsną końcówkę tego
akapitu (Od teraz [...] migoczących piwnych oczu), machałabym smirkowym
ogonkiem ze szczęścia, gdyż początkowy zarys postaci wyszedł Ci nad
wyraz zgrabnie.
0,5/1
0,5/1
b) fabuła, akcja i oryginalność
„Koło
mnie już zjawiło się wiele innych fotografów, którzy patrzyli na mnie
nieco sceptycznie.” – nie rozumiem całego motywu upewniania nas, że po
Jasmine tak bardzo widać, że jest nowa. Przecież paparazzi nie znają
każdego fotografa. Jak niby mieliby się zorientować, że jest nowa? Te
podkreślane co chwilę sceptyczne spojrzenia wyglądają według mnie bardzo
nienaturalnie i są w moim odczuciu nieuzasadnione.
Jestem
skonsternowana zachowaniem Jasmine. Rzucił ją chłopak i rozpacza. Jest
to jak najbardziej zrozumiałe. Jednakże równolegle dostaje pracę i
spotyka Toma, którego imienia nawet na początku nie zna. Opisujesz to z
jednak strony lekceważąco, jakby miała go głęboko w poważaniu, a z
drugiej strony jej reakcje są nad wyraz… przesadne? Jakby miała o wiele
mniej lat, była jego fanatyczną prześladowczynią oraz nie potrafiła
panować nad swoimi reakcjami. Co nie dość, że jest dziwne ze względu na
drugą stronę jej zachowania (lekceważenie), to jeszcze wygląda
niespecjalnie w kontraście do jej poprzednich nastrojów (gdy rozpaczała z
miłości do Davina). Reagowała trochę zbyt żywo jak na kobietę ze
złamanym sercem, która nie widzi nikogo poza swoim ukochanym. I
właściwie ani razu o nim nie pomyślała, a skoro z nikim nie rozmawiała i
przebywała sama, jej myśli powinny krążyć wciąż wokół jednego tematu.
Kolejny
moment, który mnie zdziwił, to jej rozmyślania po powrocie do domu.
Stwierdza, że każdy facet przypomina jej o Davinie, a zaraz później
mówi, że na cały wieczór zapomniała o byłym (a przecież znaczą część
wieczoru spędziła z Tomem, orgazmicznie reagując na jego wygląd).
Jej
reakcje są przebrzydle sztuczne. Wstaje, patrzy na zdjęcie, ryczy. Zero
przeplatających się wspomnień z minionych chwil. Jakby miała pustkę w
głowie i jej rozpacz wywoływała jedynie twarz byłego. Nie wierzę, że nie
przeplatały jej się gdzieś w podświadomości jego obietnice, czułe
słowa, żarty. Wspomnienia z dobrych czasów. Ponadto starczy jedno
zdjęcie na aparacie, jedna myśl o Tomie, a Jasmine już zapomina o
zdjęciu byłego i nagle łzy z jej oczu znikają. Hm, dziwne, dziwne.
Jasmine
dostaje pracę i napotyka kilka ironicznych spojrzeń i jedno pobłażliwe.
A potem z jej rozmyślań wynika, że ma jak na razie trójkę
współpracowników. Czuję konsternację?
Podoba
mi się krótki motyw z przesądem i wyjaśnienie, czemu wszyscy tak
ironicznie spoglądają na Jasmine. Wyjaśnia to, owszem, spojrzenia po jej
upadku, czemu jednak spoglądali tak na nią jeszcze wcześniej?
„Nie
nadwyrężając dłużej szyi, odwróciłam się i ruszyłam dalej przed siebie.
Dzisiaj wybrałam drogę na pieszo. Uznałam, że raz na jakiś czas mogę
pozwiedzać Berlin, mimo że do domu mam spory kawał. No właśnie… kawał.
Popatrzyłam na swoje buty i zmieniłam kierunek, w którym szłam.
Zatrzymałam się przy pobliskim postoju taksówek. Jak na złość w centrum
miasta nie było żadnej, która teraz użyczyłaby mi swoich kół. W końcu to
godziny szczytu i żadna na mnie nie czeka! Rozejrzałam się,
zastanawiając się, co robić. Iść na pieszo? Nieee…” – nie rozumiem tego
fragmentu. Najpierw chce zwiedzać Berlin, zaraz potem nagle postanawia
znaleźć taksówkę, a jak żadnej nie ma, woli usiąść bezczynnie na ławce
niż iść na autobus? Przez to, że ta sytuacja jest nielogiczna,
sprawiasz, że późniejsze spotkanie z Tomem jest strasznie naciągane,
wygląda na „taaa, oczywiście, przypadek, mhm…”.
„Czułam
się jakbym była na jakiejś karuzeli, która nie chce się zatrzymać, a w
mojej głowie wszystko zaczyna szumieć i wirować. Wszystko to wydawało
się takie nierealne. Ciągle wyobrażałam sobie, że nadal jestem z Davinem
i nic się nie zmieniło. Podobno nie można wchodzić do tej samej rzeki
dwa razy, w takim razie nie powinnam zawracać sobie nim głowy. On już
nie widzi nikogo poza tą swoją Nicky. Z kim ja się zadawałam?
Westchnęłam, zastanawiając się nad tym wszystkim. […]
- Melody? – spytałam, gdy tylko przyjemny głos odezwał się po drugiej stronie. – Dawno nie gadałyśmy. – Pociągnęłam nosem, gdy po moim policzku potoczyła się samotna, zagubiona łza.” – jest pod wrażeniem tego fragmentu. Łącznie z pominiętym dla celów zmniejszenia ilości przekopiowanego tekstu dialogiem. Wcześniej często się krzywiłam, bo zaczynałaś smęcić o Davinie, a zaraz potem zapominałaś o nim na rzecz Toma i jak gdyby nigdy nic wylatywał on z głowy Jasmine. Ponadto często całkowicie o nim zapominała na długie godziny, co wydaje się mało prawdopodobne w takiej sytuacji. Poza tym myśli o Davinie były opisywane sucho, brak im było obrazów z minionych chwil. Tu zaś, w tym fragmencie, połączyłaś te wszystkie rzeczy, których mi brakowało i je zamieściłaś. Czytałam i aż mi się ryjek szczerzył. Spodobało mi się, że Davin w końcu zadzwonił do łatwego kąska, spodobało mi się porównanie do karuzeli, spodobało mi się, że Jasmine próbowała zgrywać nieprzystępną i udawała przed sobą, że jest silna, a potem w telefonie do przyjaciółki rozkleiła się całkowicie i to Melody stała się w trakcie ich spotkania mózgiem Jasmine.
- Melody? – spytałam, gdy tylko przyjemny głos odezwał się po drugiej stronie. – Dawno nie gadałyśmy. – Pociągnęłam nosem, gdy po moim policzku potoczyła się samotna, zagubiona łza.” – jest pod wrażeniem tego fragmentu. Łącznie z pominiętym dla celów zmniejszenia ilości przekopiowanego tekstu dialogiem. Wcześniej często się krzywiłam, bo zaczynałaś smęcić o Davinie, a zaraz potem zapominałaś o nim na rzecz Toma i jak gdyby nigdy nic wylatywał on z głowy Jasmine. Ponadto często całkowicie o nim zapominała na długie godziny, co wydaje się mało prawdopodobne w takiej sytuacji. Poza tym myśli o Davinie były opisywane sucho, brak im było obrazów z minionych chwil. Tu zaś, w tym fragmencie, połączyłaś te wszystkie rzeczy, których mi brakowało i je zamieściłaś. Czytałam i aż mi się ryjek szczerzył. Spodobało mi się, że Davin w końcu zadzwonił do łatwego kąska, spodobało mi się porównanie do karuzeli, spodobało mi się, że Jasmine próbowała zgrywać nieprzystępną i udawała przed sobą, że jest silna, a potem w telefonie do przyjaciółki rozkleiła się całkowicie i to Melody stała się w trakcie ich spotkania mózgiem Jasmine.
„-
Ale ty się nie przejmuj – dodał. – Ciebie lubię – pogłaskał mnie
delikatnie po włosach, na co rozchmurzyłam lekko naburmuszoną minę.
Upiłam jeszcze łyk wina i oparłam się o boczne obicie kanapy, tak żeby
mieć go na wprost.” – pomijając moje pojebane odruchy, tak czy siak
wydaje mi się, że delikatne głaskanie po włosach to zbyt czuły gest jak
na dwoje obcych sobie ludzi.
W
ogóle, z całym szacunkiem, ale sam początek znajomości Toma i Jasmine
jest dziwny: od razu spraszają się do domu, rozmawiają ze sobą jak
starzy przyjaciele, a Jasmine bez skrupułów i zahamowań (na przykład
przy bardziej upokarzających/bolesnych momentach) opowiada mu historię
swojego związku z Davinem.
Naciągane
wydaje mi się również to, że Jasmine tak fizycznie swobodnie traktuje
Toma. Że dla niej to on był normalnie jak legendarna bratnia dusza.
Chodzi mi o to, że okej, takie rzeczy się zdarzają, nie przeczę, ale
zderzasz ze sobą zbyt wiele skrajnych możliwości, aby czytelnik mógł być
stu procentowo pewny, że to nie jest naciągane.
Dziewczyna
zostaje zdradzona. W tym momencie jak z nieba spada jej praca. Zaraz
potem akurat jej przytrafia się wypadek z dywanem i dziwnym trafem
akurat nią interesuje się Tom, na którego niemal wpadła. Ja nie wymagam
od Ciebie fabuły z księżyca, parę mało prawdopodobnych sytuacji może się
trafić, dlatego nie narzekałabym, gdyby to było wszystko, gdyż ten
przebieg zdarzeń w Twoim ujęciu wydaje się naturalny. Ale jak mi jeszcze
dorzucasz od razu przy pierwszym dłuższym spotkaniu delikatny dotyk,
który sprawia wrażenie wręcz czułego, wynurzenia jak między dwójką
starych przyjaciół i totalny brak fizycznego skrępowania, to dla mnie
jest to dziwne.
Choć
to motyw dość oczywisty, przypadło mi do gustu, że Jasmine wróciła do
Davina. Ładnie i zgrabnie to opisałaś i to jedno z tych wydarzeń, które
niby są oczywiste, ale każdy wie, że są najbardziej prawdopodobnym
wyborem dla osób w sytuacji jak w tej, w której znalazła się Jasmine
(zdradzona, zostawiona, zrozpaczona, tęskni za facetem, który nagle się
budzi i błaga ją o drugą szansę). Także chyba bardziej bym się zdziwiła,
gdyby się to nie pojawiło.
Natomiast
wielki mordoskrzyw wywołał we mnie motyw „Davin zdradza Jasmine, ona
przychodzi go przeprosić, a on akurat jest w trakcie numerku z inną”.
Przyszła do niego akurat w tym momencie, a on akurat był z laską, z
którą zdradził ją wcześniej i akurat byli nadzy? Za to za wzajemnego
plaskacza jestem skłonna Ci to wybaczyć. Jeśli chciał to wszystko ukryć i
jest w stanie później tak kręcić, żeby do niego wróciła, czemu tu nie
mógł się postarać o lepsze zakamuflowanie się?
Dalej
właściwie nie irytuje mnie już nic (no może poza wielką sielanką, jaką z
tego zrobiłaś – zero kłótni między nimi, zero dopasowania, ale o tym
zaraz). Tylko zachowanie Jasmine wydaje się nieracjonalne. Dziewczyna z
takimi przejściami jak ona teoretycznie powinna być podwójnie uczulona
na facetów biorących prymitywnie panienki na jedną noc. A ona wskakuje
mu do łóżka i nie wykazuje żadnych oznak paranoicznego lęku. Ponadto
brakuje mi tutaj wielu poważnych rozmów – nie zaprezentowałaś nam ani
tej pomiędzy Davinem a Jasmine po jego zdradzie, ani pomiędzy Jasmine i
Tomem o ich związku czy choćby o jego sposobie traktowania kobiet. Czy
może tych rozmów w ogóle nie było? W takim razie dziwne, że osoba o
charakterze Jasmine zostawiła to tak ot, bez wyjaśnienia.
Bardzo
podobał mi się moment, w których przedstawiłaś refleksje Toma o jego
kontaktach z Jasmine. Przekonałaś nas, że w opowiadaniach fanowskich nie
zawsze regułą jest, że to ktoś ugania się za gwiazdą (najczęściej
nowozatrudniona menadżerka za którymś członkiem boysbandu). I to jest
właśnie to, co mi się u Ciebie podoba najbardziej: że Jasmine traktuje
Toma jak zwykłego człowieka, że jest z nim dlatego, że Tom jest Tomem, a
nie dlatego, że piastuje posadę gitarzysty zespołu Tokio Hotel.
Powinnaś to pielęgnować jako skarb tego opowiadania i nie „plamić”
tanimi motywami podrywu, idealnym związkiem czy dopasowaniem seksualnym
bez skazy.
Chciałam
też nadgryźć rzecz z rozdziałów najnowszych i niemniej ważną: motyw
rudego paparazzo Marka. Gdy zaczął się on przyglądać Jasmine już na
samym początku, jak spotykała się już z Tomem, od razu wiadome dla mnie
było, że facet namiesza i odkryje związek Toma i Jas. Musisz zastanowić
się, jeśli będziesz to poprawiać lub pisać coś innego w przyszłości, jak
dawać nam dyskretne aluzje, ale nie wydawać na samym początku, co się
wydarzy. Przede wszystkim raczej unikałabym tutaj dziwnych sytuacji,
które wyglądają dość nienaturalnie (mam tu na myśli akcję z kiwaniem
przecząco głową przed ekspresem), bo bardziej niż każdy inny opis
zwracają na siebie uwagę, i powtarzania, że Jasmine czuła się CIĄGLE
obserwowana. W końcu facet był profesjonalnym paparazzo, czyż nie? A jak
sama pisałaś – paparazzo jest jak szpieg. Nie widać go.
Niekiedy
brakowało mi lepszego wykonania tematu, ale właściwie pod kątem czysto
fabularnym nie mam już nic do powiedzenia. Akcja na początku biegnie
zbyt szybko, nie do końca jestem przekonana tym, że Jasmine zaraz po tak
wielkim ciosie od razu wskakuje z wielkim zaufaniem w ramiona Toma,
poza tym w sumie w dwunastym rozdziale dostajemy to, czego szuka
przeciętny fan Tokio Hotel na fanfiku. A przecież już wcześniej wyraźnie
sugerowałaś, że Jasmine nie może się oprzeć Tomowi i to już w pewnym
stopniu nasycało naszą ekscytację. Także potrzymałabym nas dłużej w
niepewności albo postawiła na jakieś kłótnie między nimi,
niedopasowania. Po prostu teraz położyłaś nam przed nosem wielką różową
napisem "SZCZĘŚLIWY OKRES ZWIĄZKU JAS+TOM" i mam wrażenie, że sądzisz,
że każdą kłótnią pomiędzy nimi zepsujesz w naszych obraz wizję ich jako
dopasowanej pary. Ja mam wręcz wrażenie teraz, że oni się niedługo
poduszą w tej swojej toksycznej, słodziutkiej i bez skazy miłości.
W
gruncie rzeczy czuję się po tej lekturze, jakbym trafiła na na szybko
skrojony tekst. Brakowało mi rozwinięcia wielu wątków, jakiegoś spokoju,
nakreślenia większej logiki w zachowaniu bohaterów, dopielęgnowania
tego, co wyróżnia Twoje opowiadanie. Jeśli byłabym człowiekiem
szukającym opowiadania o członku TH, byłabym wniebowzięta. Ja na to
jednak patrzę bardziej pod kątem romansu, nie ukrywam, a w tej kwestii
Twój tekst pozostawia sobie wiele do życzenia, jeśli ma na koniec
osiągnąć poziom perfekcyjny.
4,5/6
4,5/6
c) opisy i kreacja świata
„Uśmiechnęłam
się pod nosem, gdy po wejściu do sklepu zerknęłam na cenę owej
sukienki.” – po pierwsze uderza mnie fakt tego, że wspominasz
kilkakrotnie o cenie sukienki, a jej nie podajesz. Jeśli nie chcesz nią
zawracać głowy czytelnikowi, nie mów o niej pięćset razy. Poza tym
pominięcie jej tutaj wydaje mi się niekorzystne, gdyż w ten sposób
możesz wskazać nam „miejsce społeczne” Jasmine. Dowiemy się, jaka cena
wydaje się dla niej przystępna dla sukienki.
„Zacisnął
mocno szczękę. Coraz bardziej uświadamiał sobie, że czuje do niej coś,
czego nie czuł do żadnej innej dziewczyny. Och… teraz to jest oczywiste!
Bill miał świętą rację, on po prostu „wpadł po uszy” do tego bagna.” –
nie wiem jak to się dzieje, że obok dojrzale napisanych refleksji i
przemyśleń bohaterów w Twoim opowiadaniu czasem pojawia się coś takiego,
ale stanowczo protestuję. Teraz już się tak nie mówi i, wybacz za
uogólnienie, ale też nawet nie myśli, nie w takiej formie gramatycznej.
To zionie wypracowaniem z podstawówki, przez co automatycznie nasuwa mi
się zabarwienie ironiczne. Przy znaczeniu, jakie ma pełnić to
przemyślenia, w takiej konstrukcji brzmi ono nienaturalnie, sztucznie.
Lanie
wody: „Zawsze chciałam, aby wreszcie mnie polubił. Żebyśmy po prostu
się lubili.” – zdanie drugie ani nie niesie ze sobą żadnych nowych
informacji, ani nie pełni sobą funkcji stylistycznej, jest więc
całkowicie niepotrzebne i określić je można tylko jednym mianem: lanie
wody. Ewentualnie jeszcze: nabijanie słów w rozdziale.
Co
to kreacji świata, pojawiają się elementy świata przedstawionego,
najwyraźniej zarysowane zostało mieszkanie bliźniaków i praca Jasmine.
Jej dom gdzieś tam się w tle majaczy, ale z pewnego powodu rzadko kiedy
mamy możliwość skupić się na wnętrzu jej domu. Owszem, pokazują się co
chwilę elementy opisu jej saloniku, jednakże wplatasz je w takich
momentach, że z upływem czasu ja nic nie pamiętam. Ponadto opisy te nie
wypadają najlepiej jakościowo i za nic w świecie nie umiem sobie tego
przestrzennie zarysować.
Podoba
mi się różnorodność miejsc – a to kawiarenka Mel, a to mieszkanie Jas, a
to Davina, a to znów praca Jas, autobus, wnętrze samochodu, droga z
domu do pracy, studio bliźniaków, ich dom… To sprawia, że mamy
zarysowaną akcję w przestrzeni i wydaje się ona bardziej naturalna.
Dodatkowo wzmaga to fakt, że zaznaczyłaś konkretnie miejsce, w którym
wszystko się dzieje – Berlin. Gorzej z czasem, gdyż poza datami z góry
rozdziału, które pojawiły się mniej niż pięć razy, całkowicie to sobie
odpuszczasz. Brakuje mi często zaznaczenia pory roku w sposób bardziej
naoczny, to jest stwierdzenia, że drzewa, które zwykle kwitną w lato,
już rozwijają swoje pąki z kwiatami, że temperatura jest nie do
zniesienia, że słońce zachodzi późno. Nie kojarzę w ogóle takich
smaczków w Twoim tekście.
Co
do samych opisów miejsc – są przeciętne, ale z tendencją wzrostu ich
poziomu. Pracuj nad tym, aby częściej dawać czytelnikowi znać, że
Jasmine rzeczywiście jest w jakimś pomieszczeniu. Nie tylko od czasu do
czasu zwracaj uwagę na smak, zapach, wygląd ale i też na fakturę czy
konsystencję tego, co ma dziewczyna okazję dotykać. Na przykład jeśli w
swoim biurze ma skórzany fotel, możesz napomknąć, że przeszedł ją
dreszcz, gdy jej rozgrzana letnim słońcem szyja dotknęła zimnej skóry
biurowego fotela.
Ostatnio
spotkałam się z podziałem opisów na konkretne i abstrakcyjne. Konkretne
to te, które powiedzą Ci, że na zewnątrz jest słonecznie, słońce razi w
oczy, czuć zapach kwitnących kwiatów polnych, a wiatr lekko rozwiewa
włosy, dając ukojenie od gorąca. Natomiast opis abstrakcyjny to ten, gdy
cała ta kanonada wynurzeń jest zastąpiona prostym stwierdzeniem: na
zewnątrz było ładnie. O ile abstrakcjonizm w sztuce malarskiej jest
ciekawy, bo już unaoczniony, to w sztuce pisarskiej średnio – pozostawia
zbyt duże pole do wyobrażenia sobie czegoś autorowi. Można to
potraktować jako sposób na jakieś awangardowe pisanie, jednakże przy tym
opowiadaniu nie polecam stawiać na coś takiego. Dlatego staraj się
jeszcze bardziej kierować się ku opisom konkretnym.
Wiesz
co jest moim problemem przy Twoich postaciach? I właściwie skoro dla
mnie, czytelnika, jest to problem, dla Ciebie automatycznie też on
zaczyna się materializować. Nie umiem sobie wyobrazić twarzy Twoich
bohaterów. Owszem, wiem, że Jas jest drobna i ma zielone oczy, ale
właściwie co poza tym? Jaki ma nos, usta, jaki jest KSZTAŁT tych oczu,
jakiego koloru ma cerę, ma dziurki w uszach? Jej czoło jest wysokie czy
niskie, ma garb na nosie czy nie, czy gdy się uśmiecha – tworzą jej się
dołeczki w policzkach? A brwi? Jakiego są koloru, kształtu? Przy Tomie
mam podobny problem, a co jeszcze śmieszniejsze, gdy opisujesz na
początku jakiegoś faceta, określając go tylko kolorem oczu, nigdy nie
jestem pewna, czy chodzi Ci o Davina czy o Toma. O wyglądzie Mel nie
wiem prawie nic.
Najlepiej
poradziłaś sobie z opisem – absurdalnie, bo jest postacią dalszoplanową
– Josta. Bill też jest niczego sobie, ale tu znowuż częściej zauważałam
opisy stricte abstrakcyjne (na przykład określenie jego włosów samym
przymiotnikiem: czarne. Ja naprawdę wiele rozumiem, ale w tej
kontrowersyjnej grzywie najważniejszą dla Ciebie rzeczą jest jej KOLOR?
Ja bym tam chętniej poczytała jakiegoś ciekawego opisu kształtu tych
włosów, może wzbogaconego o śmieszne porównania?).
Opisy
przeżyć wewnętrznych są często ciekawie wplatane w akcje i można
powiedzieć, że to najlepsza część wszystkiego. Ubolewam jednak nad tym,
że często zamiast postarać się napisać opis tak, aby był dla nas równie
ciekawy co akcja, ty ukracasz nam te opisy przeżyć i wprowadzasz akcję,
żeby nie było nam nudno. Przez co tych przemyśleń jest coraz mniej,
mniej, a teraz, gdy już Jas uwolniła się częściowo od Davina i
wprowadziłaś wątek „akcja – rudy paparazo”, tych jej przemyśleń jest
właściwie jak na lekarstwo. Stanowczo mi brakuje refleksji na tematy
czysto egzystencjalne, na temat tego, co czuje do Toma, jakichś
wspomnień, uczucia niepokoju związanego z tym, że zostali najpierw
przyłapani przez paparazzi, a potem ich małe kłamstwo zostało odkryte
przez Josta. Wątek Marka pojawił się, dziewczyna okazała zaniepokojenie w
pierwszej chwili, a potem zupełnie o tym zapomniała. Hej! Jej związek
wisi na krawędzi niebezpieczeństwa, superprofesjonalny paparazzo
podejrzanie interesuje się jej życiem osobistym, a ona nie zaprząta
sobie tym non stop głowy i zadowala się powierzchownym zapewnieniem
swojego serca, że on przecież tylko chciał się umówić?!
Moim
ulubionym fragmentem jest: „Zgniótł w dłoni małą karteczkę. Poszła
sobie! Nawet go nie obudziła! Zerknął na zniszczony kawałek papieru i
wyprostował go. Jeszcze raz przeczytał jej krótkie słowa: „Nie chciałam
cię budzić, musiałam wyjść, bo dzwonili z pracy”. Odłożył go szybko na
szafkę i przetarł dłonią twarz. Ciągle miał przed oczami jej migoczące
oczy, które śniły mu się tej nocy. Na rękach czuł ciepło jej ciała, a w
uszach wciąż brzęczały te same słowa. Potrząsnął głową i oparł ją na
rękach. „Kocham cię, kocham, cię, kocham cię”. Czy on naprawdę już
oszalał? Żeby śniły mu się już nawet wyznania miłosne? Przymknął oczy, a
tam znów pojawiły się jej zmysłowe usta, wypowiadające te dwa słowa. Co
jest? Ile można myśleć o jednej kobiecie?! Cóż… właśnie przekonywał się
o tym, że można w tym tkwić bardzo długo. Teraz już nawet widział ją we
śnie, a kiedy chciał ją w końcu z pełną świadomością przytulić, ona się
ulotniła. Podniósł się, nie wiedząc, co ze sobą zrobić. Zszedł na dół,
gdzie już zastał swojego brata. Wywrócił młynek oczami. Ciekawe jakiego
teraz komentarza z jego strony się doczeka.” – zabrzmiał on naturalnie,
autentycznie. Poza tym dotknęłaś czegoś głębszego niż „bolały mnie
wspomnienia” czy „tak tęskniłam za Davinem”. Tu jego emocje zostały
ukazane od podszewki.
Pamiętaj
też, żeby różnicować sceny erotyczne, bo popadasz w lekką monotonię
przy tym ciągłym oddechu na policzku i ekstatycznych opisach
pocałunków/dotyku.
I
nie powtarzaj ciągle historii przemiany Jasmine z narwanego paparazzo w
kulturalnego fotografa. Powtórzenie tego raz, dwa razy wydało mi się
ciekawym zabiegiem, ale ile można? Słyszałam to już chyba z siedem razy.
4/6
4/6
d) dialogi
„Jaaasmine!” – jakoś nie widzę przeciągania imienia „Jasmine” na literkę „a”, naturalniej brzmi na „i”.
„Nie
chciałam go odrzucać, o nie, jakbym mogła?” – brzmi to nienaturalnie,
jakbyś wyjęła to wprost ze średniowiecza. Teoretycznie poprawne, ale kto
w dzisiejszych czasach tak mówi? Jedynie w formie sarkazmu.
„Tom,
Tom, Tom, ty naprawdę mnie nie rozumiesz! – przeklinałam go w myślach
[…]” – jeśli miałaś na myśli fakt, że ona jednocześnie mówiła „tom, Tom,
Tom…” oraz w myślach wymyślała różne przekleństwa pod jego adresem,
zdanie po wypowiedzi powinnaś rozpocząć wielką literą, gdyż nie odnosi
się ono do wypowiedzi.
Przekazuj
w dialogach więcej charakteru postaci. Z Twoich opisów wywnioskowałam,
że Tom jest dość wybuchowy – zaznacz to częściej w dialogach.
Doprowadzaj do wybuchów furii. Nie chodzi o to, żebyś od razu
przedstawiała nam jakieś patologiczne sceny, ale mógłby coś czasami
powiedzieć do Jasmine bardziej podniesionym lub sarkastycznym tonem.
Właściwie
brakuje mi rozmów u Ciebie. Odnosiłam momentami wrażenie, że chcesz jak
najszybciej przejść do następnej sceny, przez co kilkakrotnie zamiast
przystanąć na dłużej i przedstawić nam scenę tak, jak rzeczywiście
powinna wyglądać, Ty przelatywałaś do następnej sytuacji, przez co
wielokrotnie cierpiały dialogi. I tak przez całe opowiadanie
przedstawiłaś nam dwa dialogi, w których Jasmine i Tom rozmawiają o
swoich uczuciach (chyba więcej o nich Jas rozmawia z Billem) i ani
jednej rozmowy na zasadzie „to mi nie pasuje”. Mam sądzić, że spotkali
się i od razu zachowywali się tak jak niektóre małżeństwa po
trzydziestoletnim stażu? Rozumieją się bez słów i nie robią niczego, co
wzajemnie ich wkurza?
1,5/2
1,5/2
e) styl i klimat
„Mlasnęłam
praktycznie bezgłośnie, a do mojej głowy powracały wszystkie wydarzenia
z poprzedniego wieczoru i te, które doprowadziły mnie do tego momentu.”
– co fakt, to fakt, zabiegi mieszania czasowników niedokonanych z
dokonanymi zdarzają się czasem, trzeba mieć jednak niewypowiedziane
wyczucie smaku, aby to robić z odpowiednią gracją. Tu mi tego zabrakło.
Dlatego apeluję: nie mieszaj czasowników niedokonanych z dokonanymi.
Spójrzmy bowiem, jak to tutaj wygląda. Mlasnęła (mlasnęła raz, krótko), a
do jej głowy powracały wspomnienia (co się kojarzy z czynnością
dłuższą, gdyby powróciły w mgnieniu oka, w trakcie tego mlaśnięcia,
ujęłabyś to po prostu: powróciły, a nie powracały). Natomiast
konstrukcja zdania sugeruje mi, iż jedna czynność była wykonywana
podczas drugiej.
„Nie chciałam być zbyt odwalona, ale pragnęłam też ładnie wyglądać podczas takiej uroczystości.” – odwa… CO?!
„Gdy
tylko po podpisaniu umowy z ciotką, wyszłam z jej gabinetu, od razu
napotkałam ironiczne spojrzenia moich nowych kolegów i jedno pobłażliwe,
należące do Margo Luft.” – są personifikacje ze smakiem i są też takie,
którym go brak. Do pewnego stopnia „napotykanie wzroku” może być
ciekawym zabiegiem stylistycznym, gdy zaś tworzysz z tego spotkanie
Jasmine z kilkoma ironicznymi spojrzeniami i z jednym pobłażliwym, które
wygląda bardziej jak biznesowy meeting spojrzeń przy małej czarnej,
zastanawiam się, gdzie się podziało Twoje wyczucie, gdy serwowałaś nam
to zdanie.
„Wyciągnął w moją stronę rękę.” – wyciągnął rękę w moją stronę.
Hamuj
się ze słowami potocznymi, bo realizm realizmem, ale momentami czułam
się, jakbym czytała słownik slangu, a nie opowiadanie pisane narracją
pierwszoosobową. Rozumiem, że chcesz przekazać nam, że Jas też jest
człowiekiem, ale staraj się to ograniczyć do minimum i zastąpić po
prostu mało wykwintnymi, a bardziej ludzkimi zwrotami. Ponadto staraj
się nie rzucać na prawo i lewo pustymi przymiotnikami, np.: „jakiś”.
Zrezygnowałabym również z konstrukcji zdania „Bla bla bla, czy jak?”,
gdyż jest to konstrukcja stricte używana w języku potocznym.
Zdarzyło Ci się parokrotnie zgubić poprawny szyk w zdaniu.
No
i co jest Twoim największym problemem, wyczucie sytuacji. Twoje
opowiadanie jest dość proste. Nie, nie prostackie, ale z racji na to, że
to coś na kształt pamiętnika, stylizujesz je na proste, bo pisane w
formie luźnych przemyśleń pierwszoosobowych. A czasami wypluwasz z
siebie jakieś pseudowzniosłe porównania. Lub choćby używasz zwrotu
„kilkukrotnie”, który jest przez wielu językoznawców uważany za
wprowadzony jedynie po to, aby zmniejszyć ilość błędów, gdyż ludzie
myślą, że jeśli coś brzmi trochę bardziej elokwentnie, od razu jest
poprawne. Odradzam Ci tego, nie jest to mile widziany w świecie
pisarskim nawyk.
„Prychnął
i wyciągnął ciemne pudełko, a ja od razu zorientowałam się, że jest to
horror, jeden z tych gatunków filmów, których nie znosiłam! A wiecie
dlaczego? Bo serce bije mi przy nich, tak jakby wykonywało ostatnie
uderzenia i miało za chwilę stanąć, a widząc efekty pokrojonego
ludzkiego ciała, żołądek podchodzi mi do gardła!” – unikaj pisania w
takiej formie. Ja zawsze czuję się przy niej traktowana jak idiotka, jak
takie malutkie dziecko: Niu-niu-niu, źle zrobiłaś. A wiesz dlaczego,
kruszynko? Ojojoj, no bo: bla bla bla bla.
Nie masz problemu z zaburzeniami nastroju. Czasami pojawiają się słowa, które niezbyt pasują, nie psują one jednak atmosfery.
4/5
4/5
f) bohaterowie
Zacznijmy
od Jasmine i uprośćmy to w sposób jak najbardziej… suchy. Facet z nią
zrywa, ona rozpacza. Dostaje nową pracę, poznaje Toma i tutaj mamy
pierwsze zachwianie. Z jednej strony fizycznie reaguje na niego jak
jakaś podlotka, za to psychicznie ukazujesz ją jako całkowicie
niezainteresowaną chłopakiem. Konsternacja numer jeden. Potem zdarza się
kilka sytuacji, w których dziewczyna myśli, myśli, myśli o Davinie, aż
tu nagle zwraca uwagę na Toma i zapomina o Davinie całkowicie.
Generalnie jej przemyślenia są dość logiczne i prawdopodobne z jednym
wyjątkiem: za mało tu wspomnień jak na rozpaczanie po byłym.
Potem
przechodzimy do spotkania Toma z Jasmine zaraz po wyjściu Davina.
Wiesz, nawet mi się to podobało, Twój sposób opisu sytuacji, jej
wątpliwości i niechęć co do tego, żeby Tom ją widział w takim stanie.
Wyszło realistycznie. Ale wszystko zepsułaś tym intymnym zbliżeniem,
tym, że od razu zaczęli się przytulać, a ona wyrzuciła z siebie swoją
historię. Zwykłe spotkanie, jak je z początku opisywałaś, przemieniłaś w
ckliwą randkę „na przyjaciela”, w której facet udaje pocieszyciela i
dostaje buziaczka. Może i Tom w tej sytuacji nie udawał, ale żałuję, że
nie pociągnęłaś ich znajomości na razie na bardziej formalnym szczeblu i
nie potrzymałaś nas trochę dłużej w niepewności.
Mało
prawdopodobnym wydaje się, aby zdradzona kobieta zaraz po zerwaniu była
w stanie tak się otworzyć na innego mężczyznę i jeszcze bez żadnych
obaw wchodzić w dość intymne relacje z nim. Nie twierdzę, że takie
rzeczy się nie zdarzają, ale przedstawiasz charakter Jasmine w taki
sposób, że taka rzecz wydaje się dla niej mało realistyczna.
Gdy
dziewczyna wraca do Davina, mało mi w tym związku tego zranionego,
kobiecego serca. Mało mi poważnych rozmów. Wraca do niego i bez żadnej
pogadanki obmacuje się z nim w sypialni. Nie słychać nic o braku
zaufania, o niepewności. Nie czuję, żeby to była bolesna rana dla
Jasmine.
Po
ponownej zdradzie dziewczyna teoretycznie powinna się załamać. Znów
zaufała i znów została zdradzona. A ona wskakuje do łóżka z innym
facetem, powierzając mu swoje serce. Traktuje go jak przyjaciela, choć
znają się stosunkowo krótko. Mimo wszystko od początku między nimi jest
dość erotyczna sytuacja i wydaje mi się, że dziewczyna (znając jeszcze
skłonności Toma do jednorazowych numerków) dość szybko mu zaufała. To aż
nieprawdopodobne. Brakuje mi też opisów jej rozterek z tym związanych.
Brakuje mi jej żałoby po poprzednim chłopaku (nie wiem czy zdajesz sobie
z tego sprawę, ale nie ważne, czy koniec związku - podkreślam, że
chodzi mi tu o związek, w którym strona jest zaangażowana uczuciowo -
jest szczęśliwy czy nie, nie ważne, czy to my zrywamy, czy z nami ktoś
zrywa, każdy człowiek po zakończeniu przechodzi pewien okres w tak
zwanej żałoby. Zachowania podobne do żałoby po zmarłym). Twoja bohaterka
ma miliard razy większe predyspozycje od przeciętnej osoby do tego,
żeby długo i rozpaczliwie przeżywać tę żałobę (dwie zdrady), a ona wręcz
odwrotnie, przechodzi do porządku dziennego i bez zbędnych wątpliwości
wstępuje w kolejny związek. Poza tym, brakuje mi tutaj rozchwiania
emocjonalnego. Bądź co bądź jest teraz w kiepskiej sytuacji.
Kreacja
dziewczyny podoba mi się średnio, gdyż moim skromnym zdaniem często
zapominasz też o jej uczuciach. Skupiasz się na akcji, zapominając o
tym, aby częściej zarzucić nas opisami uczuć czy wspomnieniami.
Kuleje
też jej wygląd. Owszem, często mówisz o kasztanowych włosach, o
zielonych oczach, o tym, że jest filigranowa, ale nie jestem w stanie
wyobrazić sobie jej twarzy. Za nic! Ponadto opisy zaserwowane przez
Ciebie są trochę schematyczne, brak im jakiejś głębi, tego „czegoś”.
Postać
Melody pod kątem wyglądu mnie załamuje. Nie mam totalnie pojęcia, jak
dziewczyna wygląda, w żadnym stopniu nie zapadła mi w pamięć. Za to
charakter mniej więcej zarysowałaś dobrze, jak na tych zaledwie parę
zdań na jej temat. Chcesz ją zeswatać z Billem? To byłoby takie słodkie i
idealne dla jego charakterku. Ale z drugiej strony powstałaby taka
niesmaczna orgia "JasTom/MelBill".
Davin
jest schematyczny do bólu. Zimny drań, wykorzystuje swoją kobietę,
zdradza ją, nie ma do niej szacunku. Trochę, wydaje mi się, przesadziłaś
w jego kwestii. Poza tym nie przedstawiłaś miłości Jasmine w ten
sposób, aby wiarygodnym było, czemu taka laska zadaje się z takich
gnojkiem. I przede wszystkim: czemu do niego wraca.
Lubię zagadkę rudego paparazzo, dzięki licznym opisom nie miałam problemu z jego wyglądem.
Kreacja
Billa wygląda również na lekko przerysowaną, nie znam nikogo, kto by
tak bezpodstawnie żywił aż tak wielką niechęć do kogoś. Poza tym poznał
Jasmine i chyba zobaczył, jaka jest? Ah, a jeśli Bill ma powody, dla
których tak się zachowuje, warto by pokusić się o przeznaczenie mu
jednego rozdziału i przedstawienie dokładnie jego punktu widzenia.
A
teraz mój faworyt, Tom. Szczerze mówiąc cieszę się, że pisałaś o nim,
nie o Billu, gdyż nie wiem, czy potrafiłabym czytać o tylu uniesieniach i
scenach erotycznych z udziałem faceta, który jest totalnym
przeciwieństwem kogoś, kto mógłby mnie kręcić. Szanuję go i podziwiam za
jego sposób wyrażania siebie, jednakże jeśli chodzi o sceny łóżkowe,
wolę mieć w głowie obraz Toma.
Uwielbiam
to, co z nim robisz. Podoba mi się jego charakter w Twoim wykonaniu,
jego rozterki. Wydaje mi się, że częściej powinnaś zwracać uwagę na jego
przemyślenia dotyczące pogmatwanej sytuacji Jasmine, gdyż jego punkt
widzenia jest o niebo ciekawszy. I lepiej Ci wychodzi. Szczególną uwagę
zwróciłam na jego reakcję zaraz po seksie z Jasmine (po ich pierwszym
razie), która wydała mi się bardzo ludzka. Do gustu przypadły mi też
rozmyślania na temat podziałów w zespole. Że George może, a on nie.
Wspaniale przedstawione uczucia. Jedyne, czego mi brakuje, to
wyraźniejszego zarysowania jego wewnętrznej walki pod tytułem „ja wcale
nie jestem zakochany”. Pociągnij temat bardziej, a wiele zyskasz.
5,5/7
5,5/7
g) estetyka i kompozycja
Podział
na przyjemne w odbiorze rozdziały (długościowo), akapity z wcięciami
akapitowymi (choć te drugie czasami Ci się psuły i przesuwały) oraz
piękne justowanie, mmm.
1/1
h) logika tekstu
„Uściskała mnie przyjaźnie, a do moich nozdrzy dotarł mocny zapach całkiem przyjemnej nuty zapachowej.” – dotarł do niej zapach nuty zapachowej?
„- Dziękuję ciociu, za tą pracę – odezwałam się pobłażliwie.” – przecinek przed „ciociu”. Poza tym chyba nie do końca znasz znaczenie słowa „pobłażliwie”, albo przynajmniej nie umiesz go stosować.
„Sfrustrowana rzuciłam nią w poduszkę spoczywającą po drugiej stronie kanapy.” - jaką nią? Pomiędzy tym zdaniem, w którym podmiot jest domyślny a zdaniem, w którym określiłaś podmiot, minęło trochę czasu. Zbyt dużo.
„Nie mam też siły wstać i zmierzyć się z czekającym mnie zadaniem, jakim jest bycie paparazzi, uganianie się za gwiazdami i poddanie się całemu szaleństwu.” – zdecyduj się. Raz piszesz o niej jednej jako „paparazzo”, a raz „paparazzi”. Albo stosuj cały czas „paparazzi”, albo używał „paparazzo”, gdy piszesz o liczbie pojedynczej.
„Może wydać się to dziwne, ale w tych dniach jestem wyjątkowo wrażliwa.” – w jakich dniach?
„Wbrew moim przypuszczeniom, wcale nie był zły.” – jakim przypuszczeniom? Przecież poprzedzającym te słowa opisem sugerowałaś, że kelner był przystojny, czemu więc mamy przypuszczać, że nagle zbrzydł?
„Kiedy już odrobinę się uspokoiłam popatrzyłam na niego przerażonymi i załzawionymi oczami, nie wiedząc, co powiedzieć.” – taki opis budzi we mnie konsternację. Jasmine była jakąś cnotką i na przez przypadek dwuznaczne propozycje reagowała łzami i strachem w oczach, czy była to reakcja na zakrztuszenie się? Proponowałabym unikać takich sytuacji, bo nie wiem, jak mam to odczytać.
„Nie wiedziałam, co się stało, kiedy zostałam mocno szarpnięta do przodu, przez co potknęłam się o skrawek podwiniętego dywanu i próbując utrzymać się na nogach, jak długa lgnęłam przed nogami jednego z czwórki chłopaków.” – można być szarpniętym od przodu, gdy ktoś przed nami stoi i ciągnie nas w swoją stronę. Gdy ktoś stoi za nami i wykonuje ruch posyłający nas w stronę przeciwną (czyli do przodu z naszej perspektywy) nazywamy to PCHNIĘCIEM.
„Poza tym zawsze zjawiał się w redakcji gościnnie. Był całkowicie i bezsprzecznie rasowym paparazzi. Nawet teraz mogłam dostrzec małą lornetkę wystającą z jego czarnej pakownej torby. Mimo iż swoje zdjęcia sprzedawał różnym czasopismom, właśnie to tutaj upodobał sobie najbardziej. Być może, dlatego, że ciotka zawsze chętnie widziała jego zdjęcia.” – stwierdziłaś, że facet wygląda jak profesjonalista, i że nie pracuje dla jednej gazety. A jako argument, czemu najczęściej podrzucał zdjęcia do ciotki Jasmine, podałaś fakt, że ta chętnie widziała jego zdjęcia. Skoro był takim profesjonalistą, to uważasz, że inne gazety przyjmowały jego fotografie ze zdegustowaniem?
„[…] a zamierzał jeszcze wypytać Billa, o co o niej sądzi.” - ?
„Bywają momenty, kiedy zdajemy sobie sprawę z ryzykowności jakiegoś zadania.” – związek Jasmine i Toma był dla niej ZADANIEM?
„[…] pomyślał o pomyśle […]” – no co Ty nie powiesz?
„W pomieszczeniu pojawił się Bill, który zerknął na nas z nad uniesionej brwi. Dzisiaj wyglądał naprawdę komicznie.” – znad, to po pierwsze. Poza tym miał on oczy NAD brwiami?
„Na piersi wisiała plakietka, a na niej jej imię i nazwisko pracownicy.” – imię i nazwisko WISIAŁO?
1,5/2
„Uściskała mnie przyjaźnie, a do moich nozdrzy dotarł mocny zapach całkiem przyjemnej nuty zapachowej.” – dotarł do niej zapach nuty zapachowej?
„- Dziękuję ciociu, za tą pracę – odezwałam się pobłażliwie.” – przecinek przed „ciociu”. Poza tym chyba nie do końca znasz znaczenie słowa „pobłażliwie”, albo przynajmniej nie umiesz go stosować.
„Sfrustrowana rzuciłam nią w poduszkę spoczywającą po drugiej stronie kanapy.” - jaką nią? Pomiędzy tym zdaniem, w którym podmiot jest domyślny a zdaniem, w którym określiłaś podmiot, minęło trochę czasu. Zbyt dużo.
„Nie mam też siły wstać i zmierzyć się z czekającym mnie zadaniem, jakim jest bycie paparazzi, uganianie się za gwiazdami i poddanie się całemu szaleństwu.” – zdecyduj się. Raz piszesz o niej jednej jako „paparazzo”, a raz „paparazzi”. Albo stosuj cały czas „paparazzi”, albo używał „paparazzo”, gdy piszesz o liczbie pojedynczej.
„Może wydać się to dziwne, ale w tych dniach jestem wyjątkowo wrażliwa.” – w jakich dniach?
„Wbrew moim przypuszczeniom, wcale nie był zły.” – jakim przypuszczeniom? Przecież poprzedzającym te słowa opisem sugerowałaś, że kelner był przystojny, czemu więc mamy przypuszczać, że nagle zbrzydł?
„Kiedy już odrobinę się uspokoiłam popatrzyłam na niego przerażonymi i załzawionymi oczami, nie wiedząc, co powiedzieć.” – taki opis budzi we mnie konsternację. Jasmine była jakąś cnotką i na przez przypadek dwuznaczne propozycje reagowała łzami i strachem w oczach, czy była to reakcja na zakrztuszenie się? Proponowałabym unikać takich sytuacji, bo nie wiem, jak mam to odczytać.
„Nie wiedziałam, co się stało, kiedy zostałam mocno szarpnięta do przodu, przez co potknęłam się o skrawek podwiniętego dywanu i próbując utrzymać się na nogach, jak długa lgnęłam przed nogami jednego z czwórki chłopaków.” – można być szarpniętym od przodu, gdy ktoś przed nami stoi i ciągnie nas w swoją stronę. Gdy ktoś stoi za nami i wykonuje ruch posyłający nas w stronę przeciwną (czyli do przodu z naszej perspektywy) nazywamy to PCHNIĘCIEM.
„Poza tym zawsze zjawiał się w redakcji gościnnie. Był całkowicie i bezsprzecznie rasowym paparazzi. Nawet teraz mogłam dostrzec małą lornetkę wystającą z jego czarnej pakownej torby. Mimo iż swoje zdjęcia sprzedawał różnym czasopismom, właśnie to tutaj upodobał sobie najbardziej. Być może, dlatego, że ciotka zawsze chętnie widziała jego zdjęcia.” – stwierdziłaś, że facet wygląda jak profesjonalista, i że nie pracuje dla jednej gazety. A jako argument, czemu najczęściej podrzucał zdjęcia do ciotki Jasmine, podałaś fakt, że ta chętnie widziała jego zdjęcia. Skoro był takim profesjonalistą, to uważasz, że inne gazety przyjmowały jego fotografie ze zdegustowaniem?
„[…] a zamierzał jeszcze wypytać Billa, o co o niej sądzi.” - ?
„Bywają momenty, kiedy zdajemy sobie sprawę z ryzykowności jakiegoś zadania.” – związek Jasmine i Toma był dla niej ZADANIEM?
„[…] pomyślał o pomyśle […]” – no co Ty nie powiesz?
„W pomieszczeniu pojawił się Bill, który zerknął na nas z nad uniesionej brwi. Dzisiaj wyglądał naprawdę komicznie.” – znad, to po pierwsze. Poza tym miał on oczy NAD brwiami?
„Na piersi wisiała plakietka, a na niej jej imię i nazwisko pracownicy.” – imię i nazwisko WISIAŁO?
1,5/2
Poprawność (2/5)
Interpunkcja:
„Jak krople deszczu po parasolce, troski spływałyby po niewidzialnej powłoce, a ja ukryta w jego ramionach, radziłabym sobie z każdą przeszkodą.” – tu muszę poprosić Cię o większą konsekwencję. „a ja ukryta w jego ramionach radziłabym sobie z każdą przeszkodą” – to część zdania z jednym orzeczeniem. „ukryta” to imiesłów przymiotnikowy, który możemy wydzielić, ale nie musimy. Jeśli uważasz, że „ukryta w jego ramionach” powinno zostać uznane za wtrącenie, które dla estetyki chcesz wydzielić, dobrze, rób to, ale wydzielaj je przecinkiem zarówno z tyłu, JAK I Z PRZODU. Jeśli nie podoba Ci się przecinek z przodu, usuń również ten z tyłu. Amen.
„Z tego co mówisz nie zasługuje na ciebie” – wtrącenia („co mówisz”) wydzielamy z przodu i z tyłu przecinkiem.
„Czy ja do cholery muszę być tak wrażliwa, czy jak to tam nazwać?” – wtrącenia typu przekleństwa również oddzielamy przecinkami z tyłu i z przodu.
„Czekając na gotującą się wodę podparłam brodę splecionymi dłońmi.” – przecinek przed „podparłam”. Oddzielamy część zdania zawierającą imiesłów przysłówkowy od części zdania zawierającej orzeczenie przecinkiem.
„Wsłuchiwałam się w odgłosy, dochodzące mnie zza okna.” – bez przecinka. W przypadku imiesłowów przymiotnikowych, części zdań je zawierające raczej nie oddziela się przecinkiem od części zdania zawierającej orzeczenie z pewnymi wyjątkami. Po więcej w tym temacie zapraszam cię tutaj.
„Jak krople deszczu po parasolce, troski spływałyby po niewidzialnej powłoce, a ja ukryta w jego ramionach, radziłabym sobie z każdą przeszkodą.” – tu muszę poprosić Cię o większą konsekwencję. „a ja ukryta w jego ramionach radziłabym sobie z każdą przeszkodą” – to część zdania z jednym orzeczeniem. „ukryta” to imiesłów przymiotnikowy, który możemy wydzielić, ale nie musimy. Jeśli uważasz, że „ukryta w jego ramionach” powinno zostać uznane za wtrącenie, które dla estetyki chcesz wydzielić, dobrze, rób to, ale wydzielaj je przecinkiem zarówno z tyłu, JAK I Z PRZODU. Jeśli nie podoba Ci się przecinek z przodu, usuń również ten z tyłu. Amen.
„Z tego co mówisz nie zasługuje na ciebie” – wtrącenia („co mówisz”) wydzielamy z przodu i z tyłu przecinkiem.
„Czy ja do cholery muszę być tak wrażliwa, czy jak to tam nazwać?” – wtrącenia typu przekleństwa również oddzielamy przecinkami z tyłu i z przodu.
„Czekając na gotującą się wodę podparłam brodę splecionymi dłońmi.” – przecinek przed „podparłam”. Oddzielamy część zdania zawierającą imiesłów przysłówkowy od części zdania zawierającej orzeczenie przecinkiem.
„Wsłuchiwałam się w odgłosy, dochodzące mnie zza okna.” – bez przecinka. W przypadku imiesłowów przymiotnikowych, części zdań je zawierające raczej nie oddziela się przecinkiem od części zdania zawierającej orzeczenie z pewnymi wyjątkami. Po więcej w tym temacie zapraszam cię tutaj.
„Swoje
ciało wcisnęłam głęboko w kanapę i łapiąc obiema dłońmi kubek
wpatrzyłam się w jakiś bezsensowny obraz.” – przecinek przed „i” oraz
przed „wpatrzyłam się”. Na ten temat również przeczytasz w przytoczonym
powyżej artykule.
„Skrzywiłam się lekko pod wpływem muzyki, dobiegającej z telefonu, która zakłóciła moją ciszę, gdyż telewizor ciągle był wyciszony.” – bez przecinka przed „dobiegającej” (wyjaśnienie w artykule). Powtórzenie: wyciszony, cisza.
„Mimo, że nastrój miałam pod psem, a moje oczy same się zamykały, to czułam zniecierpliwienie i ciekawość.” – zasada cofania przecinka. Informacje o tym znajdziesz w tym artykule w wyjątkach.
„I znów, kiedy zostałam sama nie mogłam się go pozbyć.” i „Po tym jak zasnęłam na kanapie mój kark nie czuje się najlepiej.” – oddzielamy orzeczenia przecinkiem.
„Nawet w czasie snu, wyglądam dobrze.” i „Pod grubą warstwą kołdry, mogłam odciąć się od wszystkich i wszystkiego.” – czasami zupełnie niezrozumiale stawiasz przecinki i nie wiem nawet, co mają one na celu.
„Z szybkością maszyny na swoim aparacie naciskałam odpowiedni przycisk, a błyski wydobywające się z mojego jak i z aparatów moich ‘kolegów’, uderzały w oczy, powodując miliony jasnych plamek.” – PWN podaje, iż cudzysłów ‘’ powinien być używany w tekstach naukowych jako wyodrębnienie definicji, zaś w tekstach literackich należy stosować cudzysłów „”, zwłaszcza, gdy używamy go do zabarwienia ironicznego wyrazu.
„Skrzywiłam się lekko pod wpływem muzyki, dobiegającej z telefonu, która zakłóciła moją ciszę, gdyż telewizor ciągle był wyciszony.” – bez przecinka przed „dobiegającej” (wyjaśnienie w artykule). Powtórzenie: wyciszony, cisza.
„Mimo, że nastrój miałam pod psem, a moje oczy same się zamykały, to czułam zniecierpliwienie i ciekawość.” – zasada cofania przecinka. Informacje o tym znajdziesz w tym artykule w wyjątkach.
„I znów, kiedy zostałam sama nie mogłam się go pozbyć.” i „Po tym jak zasnęłam na kanapie mój kark nie czuje się najlepiej.” – oddzielamy orzeczenia przecinkiem.
„Nawet w czasie snu, wyglądam dobrze.” i „Pod grubą warstwą kołdry, mogłam odciąć się od wszystkich i wszystkiego.” – czasami zupełnie niezrozumiale stawiasz przecinki i nie wiem nawet, co mają one na celu.
„Z szybkością maszyny na swoim aparacie naciskałam odpowiedni przycisk, a błyski wydobywające się z mojego jak i z aparatów moich ‘kolegów’, uderzały w oczy, powodując miliony jasnych plamek.” – PWN podaje, iż cudzysłów ‘’ powinien być używany w tekstach naukowych jako wyodrębnienie definicji, zaś w tekstach literackich należy stosować cudzysłów „”, zwłaszcza, gdy używamy go do zabarwienia ironicznego wyrazu.
Powtórzenia:
„Dzisiaj jest ten dzień, w którym okaże się jak szybko potrafię dostosować się do nowych sytuacji. Wnioskując po niedawnych wydarzeniach - nieszybko, jednak nadal na siebie liczę.” – powtórzenie: szybko.
„Przejeżdżając dłońmi po delikatnym materiale, wygładziłam małe fałdki, które na nim powstały. Spojrzałam na siebie krytycznie z każdej strony, po czym uznałam, że nie jest najgorzej. Nałożyłam lekki makijaż. Delikatnie pomalowałam rzęsy i zatrzepotałam nimi dynamicznie.” - powtórzenie: delikatny.
„Zdenerwowało mnie tylko zachowanie tamtych trzech… zachowali się, jakby zobaczyli napaloną przedstawicielkę płci żeńskiej, która jest jakimś pasożytem, pragnącym ich zgwałcić.” – powtórzenie: zachowanie, zachowali.
„Chyba dobrze, że dzisiaj ubrałam się bardziej wyjściowo. Moja intuicja chyba nieźle funkcjonuje, dzięki czemu nie wkopałam się w kompletny brak stroju, w miejscu, gdzie będzie od cholery gwiazd.” – powtórzenie: chyba.
„Jedna z nich była[…]. Byłam zdziwiona […] w tym pomieszczeniu był przyjemny. […] było tu idealnie.” – powtórzenie: być.
„[…] raz po raz szybkim krokiem przechadzała się samotnie po pomieszczeniu. Po chwili […]” – normalnie może bym się nie czepiała, ale prezentujesz sobą wyższy poziom, także pozwolę sobie na oburzenie tym przebrzydłym brakiem wyczucia: PO raz, PO POmieszczeniu, PO chwili.
„Był to pojedynczy e-mail, a spędzał mu sen z powiek.
David Jost był menadżerem Tokio Hotel. Menadżer to jednak w jego wypadku zbyt mało powiedziane. Był on jednocześnie producentem, opiekunem, wychowawcą i doradcą, a co najważniejsze był ich odkrywcą. Był tym, który wiedział, co zrobić, żeby pomóc ich talentowi i wizerunkowi wybić się. […] Oczywiście sami chłopcy, pomimo młodego wieku, włożyli we wszystko ogrom pracy, bez której taki sukces niebyły możliwy. […] Był jednak z tym pewien problem i coś ich blokowało.” – powtórzenie: być. Plus: nie byłby.
„Mimo wszystkich wyrzeczeń, kłótni i przekleństw nie zmienią faktu, że to on im pomógł i są mu za to wdzięczni. Gdyby to wszystko podsumować, mógłby ujawnić te zdjęcia tak, aby nie wiedzieli, ze zrobił to on. Przeklął w myślach, kiedy zorientował się, że chce, czy nie, jego myśli ukierunkowują się tak, jak życzyłby sobie tego autor e-maila.” – powtórzenie: przeklinać.
„Ale nie mógł przesądzać faktów. Zanim ich o cokolwiek oskarży, sprawdzi ten fakt.” – powtórzenie: fakt.
„Po chwili jego sylwetka ukazała się moim oczom. Jego włosy były dzisiaj […]” – powtórzenie: jego.
„Złapałam za jeden z nich i zamknęłam lodówkę.
- Wyciągnij dla mnie też. – Usłyszałam za plecami i aż podskoczyłam wystraszona. Byłam zdziwiona, słysząc głos młodszego bliźniaka. Tak jak mówił, tak zrobiłam. Złapałam jeszcze za dwie łyżeczki i z cichym trzaskiem zamknęłam szufladę.” – nie znasz innego zwrotu określającego wyjęcie jogurtu z lodówki? Znasz? Popisz się tym, to idealne do tego miejsce.
„Dzisiaj jest ten dzień, w którym okaże się jak szybko potrafię dostosować się do nowych sytuacji. Wnioskując po niedawnych wydarzeniach - nieszybko, jednak nadal na siebie liczę.” – powtórzenie: szybko.
„Przejeżdżając dłońmi po delikatnym materiale, wygładziłam małe fałdki, które na nim powstały. Spojrzałam na siebie krytycznie z każdej strony, po czym uznałam, że nie jest najgorzej. Nałożyłam lekki makijaż. Delikatnie pomalowałam rzęsy i zatrzepotałam nimi dynamicznie.” - powtórzenie: delikatny.
„Zdenerwowało mnie tylko zachowanie tamtych trzech… zachowali się, jakby zobaczyli napaloną przedstawicielkę płci żeńskiej, która jest jakimś pasożytem, pragnącym ich zgwałcić.” – powtórzenie: zachowanie, zachowali.
„Chyba dobrze, że dzisiaj ubrałam się bardziej wyjściowo. Moja intuicja chyba nieźle funkcjonuje, dzięki czemu nie wkopałam się w kompletny brak stroju, w miejscu, gdzie będzie od cholery gwiazd.” – powtórzenie: chyba.
„Jedna z nich była[…]. Byłam zdziwiona […] w tym pomieszczeniu był przyjemny. […] było tu idealnie.” – powtórzenie: być.
„[…] raz po raz szybkim krokiem przechadzała się samotnie po pomieszczeniu. Po chwili […]” – normalnie może bym się nie czepiała, ale prezentujesz sobą wyższy poziom, także pozwolę sobie na oburzenie tym przebrzydłym brakiem wyczucia: PO raz, PO POmieszczeniu, PO chwili.
„Był to pojedynczy e-mail, a spędzał mu sen z powiek.
David Jost był menadżerem Tokio Hotel. Menadżer to jednak w jego wypadku zbyt mało powiedziane. Był on jednocześnie producentem, opiekunem, wychowawcą i doradcą, a co najważniejsze był ich odkrywcą. Był tym, który wiedział, co zrobić, żeby pomóc ich talentowi i wizerunkowi wybić się. […] Oczywiście sami chłopcy, pomimo młodego wieku, włożyli we wszystko ogrom pracy, bez której taki sukces niebyły możliwy. […] Był jednak z tym pewien problem i coś ich blokowało.” – powtórzenie: być. Plus: nie byłby.
„Mimo wszystkich wyrzeczeń, kłótni i przekleństw nie zmienią faktu, że to on im pomógł i są mu za to wdzięczni. Gdyby to wszystko podsumować, mógłby ujawnić te zdjęcia tak, aby nie wiedzieli, ze zrobił to on. Przeklął w myślach, kiedy zorientował się, że chce, czy nie, jego myśli ukierunkowują się tak, jak życzyłby sobie tego autor e-maila.” – powtórzenie: przeklinać.
„Ale nie mógł przesądzać faktów. Zanim ich o cokolwiek oskarży, sprawdzi ten fakt.” – powtórzenie: fakt.
„Po chwili jego sylwetka ukazała się moim oczom. Jego włosy były dzisiaj […]” – powtórzenie: jego.
„Złapałam za jeden z nich i zamknęłam lodówkę.
- Wyciągnij dla mnie też. – Usłyszałam za plecami i aż podskoczyłam wystraszona. Byłam zdziwiona, słysząc głos młodszego bliźniaka. Tak jak mówił, tak zrobiłam. Złapałam jeszcze za dwie łyżeczki i z cichym trzaskiem zamknęłam szufladę.” – nie znasz innego zwrotu określającego wyjęcie jogurtu z lodówki? Znasz? Popisz się tym, to idealne do tego miejsce.
Gramatyka:
„Jak na razie prawie nikogo jeszcze nie było, tylko ludzie z ekip telewizyjnych i technicy wędrowali w tą i z powrotem.” – tę i z powrotem.
„Oboje kochali tę pracę, ale obojgu dawała się ona nieźle we znaki.” – „oboje” oznacza, że byli różnej płci. Jesteś pewna…?
„Nie zbyt bardzo za mną przepada.” – zbyt oznacza za dużo, bardzo. W momencie, gdy łączysz „zbyt” oznaczające bardzo z „bardzo, tworzy nam się piękny pleonazm. Błąd ten znalazł się w tekście chyba ponad dwukrotnie. Ponadto „niezbyt” piszemy łącznie.
„[…] ton pudru, który […]” – analogicznie do: jedna pomarańcza, która, ALE kilogram pomarańczy, który, tak i: puder, który, ALE tona pudru, która.
„Nigdy za bardzo tego nie okazywał, mimo wszystko nie jest głupim chłopakiem, nie traktowałby mnie źle, więc traktował mnie z pewnego rodzaju obojętnością.” – powtórzenie: traktować.
„Jak na razie prawie nikogo jeszcze nie było, tylko ludzie z ekip telewizyjnych i technicy wędrowali w tą i z powrotem.” – tę i z powrotem.
„Oboje kochali tę pracę, ale obojgu dawała się ona nieźle we znaki.” – „oboje” oznacza, że byli różnej płci. Jesteś pewna…?
„Nie zbyt bardzo za mną przepada.” – zbyt oznacza za dużo, bardzo. W momencie, gdy łączysz „zbyt” oznaczające bardzo z „bardzo, tworzy nam się piękny pleonazm. Błąd ten znalazł się w tekście chyba ponad dwukrotnie. Ponadto „niezbyt” piszemy łącznie.
„[…] ton pudru, który […]” – analogicznie do: jedna pomarańcza, która, ALE kilogram pomarańczy, który, tak i: puder, który, ALE tona pudru, która.
„Nigdy za bardzo tego nie okazywał, mimo wszystko nie jest głupim chłopakiem, nie traktowałby mnie źle, więc traktował mnie z pewnego rodzaju obojętnością.” – powtórzenie: traktować.
Błędy frazeologiczne:
„Na nogi nałożyłam buty na niziutkim obcasie, w których czułam się wygodnie[…]” – nie można czuć się wygodnie. Czuje się wygodę albo jest komuś wygodnie.
„Spokojnie ułożyłam się do snu, pod dłonią ściskając puchową poduszkę.” – w dłoni.
„Później miałam wtopę na after party, gdzie rozwinęłam znajomość z tą właśnie gwiazdką, kosztem tego, że nie mogłam wyciągnąć swojego aparatu, w celu wykonania ciekawych ujęć zgromadzonych tam gości.” – zacznijmy od tego, iż słowo „wtopa” nie zawiera się w słowniku języka polskiego, nawet jako wyraz potoczny. Poza tym polemizowałabym, czy można „wtopę” mieć. Spotkałam się ze zwrotami „zrobić wtopę” oraz „ale wtopa”.
„czas spędzony w tym pomieszczeniu był przyjemny.” – można przyjemnie spędzać czas, czas nie może być przyjemny.
„Zmierzyłam go od góry do dołu […]” – wyjęła miarkę i zaczęła go mierzyć? Spoglądać na kogoś = mierzyć kogoś wzrokiem, NIE mierzyć po prostu.
„Od razu usłyszał ich radosny dźwięk, obwieszczający kolejnego gościa, który pojawił się wewnątrz kawiarni.” – obwieszczający przyjście.
„Na nogi nałożyłam buty na niziutkim obcasie, w których czułam się wygodnie[…]” – nie można czuć się wygodnie. Czuje się wygodę albo jest komuś wygodnie.
„Spokojnie ułożyłam się do snu, pod dłonią ściskając puchową poduszkę.” – w dłoni.
„Później miałam wtopę na after party, gdzie rozwinęłam znajomość z tą właśnie gwiazdką, kosztem tego, że nie mogłam wyciągnąć swojego aparatu, w celu wykonania ciekawych ujęć zgromadzonych tam gości.” – zacznijmy od tego, iż słowo „wtopa” nie zawiera się w słowniku języka polskiego, nawet jako wyraz potoczny. Poza tym polemizowałabym, czy można „wtopę” mieć. Spotkałam się ze zwrotami „zrobić wtopę” oraz „ale wtopa”.
„czas spędzony w tym pomieszczeniu był przyjemny.” – można przyjemnie spędzać czas, czas nie może być przyjemny.
„Zmierzyłam go od góry do dołu […]” – wyjęła miarkę i zaczęła go mierzyć? Spoglądać na kogoś = mierzyć kogoś wzrokiem, NIE mierzyć po prostu.
„Od razu usłyszał ich radosny dźwięk, obwieszczający kolejnego gościa, który pojawił się wewnątrz kawiarni.” – obwieszczający przyjście.
Literówki i inne błędy w zapisie:
„Stanął obok mnie, opierając się o blat i patrząc jak nakładam mu spora porcję spagettie.” – spaghetti.
„Kto by pomyślał, że taka drobna i dziewczęcą osóbka jest paparazzo?” – dziewczęca.
„[…] chciałbym, żebyśmy żyli w zgodnie, nie spierając się ciągle na temat tego, co jest dla Toma lepsze.” – w zgodzie.
„Stanął obok mnie, opierając się o blat i patrząc jak nakładam mu spora porcję spagettie.” – spaghetti.
„Kto by pomyślał, że taka drobna i dziewczęcą osóbka jest paparazzo?” – dziewczęca.
„[…] chciałbym, żebyśmy żyli w zgodnie, nie spierając się ciągle na temat tego, co jest dla Toma lepsze.” – w zgodzie.
Ortograficzne:
„Zanim ludzie zaczęli przypatrywać mu się z uwagą, usiadł przy podłużnym blacie, obserwując pułki ze szklankami, talerzykami i innymi gadżetami.” – pułki to liczba mnoga od słowa „pułk” oznaczającego „samodzielną jednostkę organizacyjną w różnych rodzajach wojsk, wchodzącą w skład brygady, dywizji”. „Pozioma deska lub płyta umieszczona w szafie lub przytwierdzona do ściany, przeznaczona do układania na niej różnych rzeczy” to „półka”.
„Zanim ludzie zaczęli przypatrywać mu się z uwagą, usiadł przy podłużnym blacie, obserwując pułki ze szklankami, talerzykami i innymi gadżetami.” – pułki to liczba mnoga od słowa „pułk” oznaczającego „samodzielną jednostkę organizacyjną w różnych rodzajach wojsk, wchodzącą w skład brygady, dywizji”. „Pozioma deska lub płyta umieszczona w szafie lub przytwierdzona do ściany, przeznaczona do układania na niej różnych rzeczy” to „półka”.
Dodatki (4/5)
Muszę
krzyknąć stanowcze NIE! zdjęciom bohaterów. Nie, nie i nie, to nie o to
chodzi. Ty masz mi ich opisać słowami, a nie wrzucić ich zdjęcia do
albumu i jeszcze nie uprzedzić, że znajdują się tam zdjęcia postaci! To
już jest szczyt chamstwa! Zepsułaś całą moją wizję stworzoną tymi
opisami, które znalazłam w tekście. Odebrałaś mi możliwość spoglądania
na bohaterów również przez pryzmat ich charakteru. Jeśli już chcesz się
upierać przy tych zdjęciach, może uprzedź o nich, co? Bo link przenosi
nas bezpośrednio do stron, gdzie od razu wyskakuje zdjęcie i nie da się
zamknąć strony, nie zwracając uwagi na zdjęcie.
Przyjemny,
zwięzły opis siebie. Nie rozumiem jednak, czemu wszyscy tak się
ostatnio upierają, żeby rzucić na wstępie czytelnikowi w twarz, czy jest
się bardziej humanistą czy umysłem ścisłym, a przynajmniej w tak
schematyczny sposób.
O opowiadaniu krótko, zwięźle. Linki uporządkowane, estetyczne.
Dodatkowe punkty od smirka (3/5)
Potrafiłaś
wzbudzić we mnie sympatię do opowiadania o Tokio Hotel, zrobić z tego
coś więcej niż tylko opowiadanie o przeciętnej dziewczynie wkradającej
się do serca sławnego gitarzysty, poza tym polubiłam Twojego Toma i
Twoją kreację jego postaci. Przyjemnie mi tu było. No może poza walkami z
adresem.
RAZEM uzyskałaś 40 na 55 punktów, co kwalifikuje Cię do oceny dobrej (4)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz